به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، به دلیل اعتراض به تلاشهای دولت برای انتقال اجباری قبیله الحویطی با هدف ایجاد شهر مدرن و جدید نعوم، به مجازات برسد. قبیله الحویطی به مدت صدها سال، روستاها و شهرکهای مسکونی و پایتخت تاریخی خریبه در استان تبوک در شمال غربی عربستان را تحت سلطه خود داشت. در حال حاضر حدود 20 هزار نفر باید این مناطق را ترک کنند تا فضا برای احداث شهر نعوم باز شود.
رؤیای شهرک 500 میلیارددلاری
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، در سال 2017 از ایده خود برای ایجاد یک شهر رؤیایی با هزینهای ۵۰۰ میلیارددلاری رونمایی کرد. به گفته بن سلمان، ساکنان این شهر مدرن را اغلب توریستهای خارجی، نخبگان حوزه فناوری و سرمایهگذاران و ثروتمندان تشکیل خواهند داد. مساحت این شهر قرار است حدود 26 هزار کیلومتر مربع، 33 برابر وسعت شهر نیویورک باشد. تأسیس شهر جدید نعوم سنگبنای برنامه چشمانداز 2030 ولیعهد عربستان است که با هدف کاهش اتکای اقتصاد این کشور به درآمد نفت طرحریزی شده است. مقامات سعودی وعده دادهاند در این شهر، تعداد روباتها بیش از انسانها خواهد بود و با استفاده از تکنولوژی تشخیص چهره و نظارت گسترده برای کاهش یا حذف جرائم، استفاده از تاکسیهای هوایی بدون راننده و یک مجموعه گسترده تفریحی ساحلی، چهرهای کاملا متفاوت از شهرهای امروزی خواهد داشت.
قرار است نعوم مانند کشوری مینیاتوری با قوانین خاص خود باشد و در این میان، قبیله الحویطی جایی در این سرزمین پرزرق و برق ندارد. بنابراین حکومت عربستان پول زمین آنها را میدهد و از این منطقه بیرونشان خواهد کرد. اما همه چیز طبق برنامه پیش نرفته است. قتل الحویطی و سیاست مشت آهنین حکومت عربستان برای متقاعدکردن اعضای قبیله الحویطی به ترک سرزمین اجدادی خود، نمایی کوچک از حکومت مستبد و رهبری ظالم این حکومت است.
اعضای قبیله الحویطی که برای ترک سرزمین اجدادی خود (سرزمینی که آنها حتی قبل از تأسیس پادشاهی عربستان سعودی در سال 1932 در آن ساکن بودند) تحت فشار قرار دارند، برای ماندن در این سرزمین اعتراضهایی را ترتیب دادهاند که این اعتراضها طی سه ماه اخیر اوج گرفته و طی درگیری با مقامهای امنیتی حداقل 10 نفر بازداشت شده و تعدادی هم به خارج از کشور فرار کردهاند.
مهاجران بینالمللی به جای شهروندان بومی
به گزارش هفتهنامه فارنپالسی، حکومت عربستان به جای مشورت با جامعه محلی و ایجاد طرحی که ساکنان این قبیله را هم در طرح جاهطلبانه تأسیس شهر نعوم شریک کنند، با شهروندان خود مانند کالاهای مصرفی برخورد کرده و میخواهند این شهروندان را با مهاجران تازه و بینالمللی جایگزین کند. چنین اتفاقی تنها زمانی رخ میدهد که حاکمی مستبد اعلام میکند و فقط و فقط خودش (با همراهی مشاوران و سرمایهگذاران آمریکایی در هزاران کیلومتر دورتر که پولهای هنگفتی به آنها پرداخت شده) میتواند در مورد آینده کشورش تصمیمگیری کند. در چنین شرایطی وقتی شهروندان سعودی دیدگاهها و اعتراضهای خود را بیان میکنند، یا نادیده گرفته یا زندانی و سر به نیست میشوند.
در پرونده قتل الحویطی باید تحقیقات گسترده و مستقلی انجام شود. بیانیهای که دولت عربستان در ارتباط با قتل او منتشر کرده است، نه تنها زوایای پنهان را روشن نکرده، بلکه سؤالات و تردیدهای جدیدی هم ایجاد کرده است. بنا بر گفته ساکنان محلی، آنچه روشن است، این است که مقامهای شهرداری تبوک تحت نظارت برنامه ملی جدید توسعه جامعه، در اوایل ژانویه 2020 دستور توقیف اموال اعضای قبیله الحویطی را صادر کردهاند. آنها در برابر اعتراضهای گسترده ساکنان منطقه تنها به دادن وعدههای مبهم مانند دادن آپارتمانهای موقت به اعضای قبیله و پرداخت غرامتهای نامشخص اکتفا کردهاند.
ساکنان منطقه که هیچ فرایند قضائیای برای رسیدگی به اعتراض آنها در مورد پروژه احداث شهر جدید وجود ندارد، مجبور به جابهجایی هستند و خسارات مالی آنان جبران نخواهد شد. منابع محلی میگویند اکثر اعضای قبیله پیشنهادهای بیاساس و مبهم دولت را رد کردهاند و در این میان، الحویطی به نماد اعتراضهای عمومی برای ساخت شهر جدید نعوم تبدیل شده است. در ماه ژانویه، الحویطی بخشی از یک گروه محلی بود که با نماینده دولت عربستان برای تصمیمگیری در مورد وضعیت این قبیله مذاکره و در نهایت پیشنهاد دولت را برای پرداخت غرامت در ازای جابهجایی قبیله رد کرد.بنابراین الحویطی در 12 آوریل، یک روز قبل از کشتهشدن، ویدئویی در یوتیوب منتشر و اعتراض خود را به صورت علنی بیان کرد. یک ویدئوی دیگر هم در همان روز از الحویطی منتشر شد که در آن، او اصرار داشت که حاضر است با همراهی دیگر اعضای قبیله در این سرزمین تاریخی و اجدادی خود بمانند و در روند احداث و توسعه شهر نعوم مشارکت کنند.
تکرار سناریوی خاشقجی
بیانیه دولت عربستان هیچ اشارهای به این اختلافها نمیکند و در آن تنها ادعا میشود که الحویطی مسلح بوده و به نیروهای امنیتی شلیک کرده است و نیروهای امنیتی هم گزینهای جز دفاع از خود و کشتن الحویطی نداشتند. در ادامه بیانیه دولت هم آمده است که مقامهای امنیتی منطقه، در بازرسی از خانه الحویطی یک انبار اسلحه پیدا کردهاند. اما شاهدان این ادعاها را تکذیب میکنند و میگویند الحویطی در 12 آوریل به پلیس عربستان گفته است او آنجا را ترک نخواهد کرد و زمانی که مقامهای مسئول با همراهی پلیس برای اندازهگیری زمین و خانهاش مراجعه کردهاند، از آنها عکس گرفت.به گفته افراد محلی، فردای آن روز نیروهای ویژه با چند کامیون وارد منطقه شدند و خانه الحویطی را محاصره و شروع به تیراندازی کردند و او هم پس از تیراندازی نیروهای ویژه با تیراندازی متقابل اقدام به دفاع از خود کرد. پس از قتل الحویطی، رسانههای اجتماعی به او لقب شهید دادهاند. بنابراین با توجه به بیاعتباری حکومت عربستان نزد افکار عمومی (بهویژه پس از دروغهایی که پس از قتل جمال خاشقجی تحویل افکار عمومی داد)، بسیار بعید است که عموم مردم در داخل و خارج عربستان ادعاهای حکومت این کشور در مورد ماجرای کشتهشدن الحویطی را باور کنند.
ناکامی مطلق ریاض
پروژههای عظیم توسعه که شامل خریدن زمینهای افراد ساکن در منطقه میشود، هرگز فرایندی ساده نیست. اما قوانین بینالمللی معیارهایی اساسی در مورد چگونگی احترام دولت به حقوق جوامع محلی را در این قوانین لحاظ کرده است اما حکومت عربستان سعودی در اجرای حداقل استانداردها در زمانبندی و چگونگی اداره اموال، کاملا ناکام بوده است. اکنون هیچ مدرکی مبنی بر اخراج برنامهریزیشده قبیله الحویطی وجود ندارد و این در حالی است که اخراج ساکنان یک منطقه باید آخرین راه ممکن باشد. همچنین تاکنون هیچ فرایند منصفانهای برای تعیین اینکه آیا حکومت عربستان به این ساکنان غرامت کافی برای زمین و اموال شخصی خود میپردازد، وجود ندارد.
طبق گزارشها، در عربستانسعودی نه تنها هیچ قانونی در مورد زمین وجود ندارد، بلکه قانون مالکیت املاک و مستغلات هم سازوکاری روشن در فرایند اسکان مجدد و پرداخت غرامت به افرادی که زمین خود را به پروژههای توسعه واگذار میکنند، در نظر نگرفته است. ریاض هم در این مورد، بهوضوح نتوانست با جامعه مدنی و جوامعی که در پروژه احداث شهر نعوم متحمل آسیب میشوند، وارد تعامل سازنده شود.
به جای تمام این اقدامات که باید انجام میشد، در «برنامه توسعه جامعه ملی» صرفا به طور خلاصه و کاملا مبهم آمده است که ساکنان در منطقه غرامت دریافت خواهند کرد و به برنامههای حمایت اجتماعی و اقتصادی دسترسی دارند و میتوانند نظرات خود را با مراکز محلی به اشتراک بگذارند. اما هیچ نشانهای وجود ندارد که حاکی از برنامهریزی و آیندهاندیشی ریاض درباره تأثیر احداث شهر جدید بر حقوق بشر و تحولات زیستمحیطی مربوط به قبیله الحویطی یا دیگر ساکنان منطقه باشد. تردیدی نیست که ایجاد ابرشهری با مختصات نعوم تأثیرات زیستمحیطی گستردهای در منطقه خواهد داشت. اما مانند همیشه نتیجه اینگونه اقدامها در عربستان همانگونه که انتظار میرود، تنها گسترش درگیری و افزایش خشونت است.